Nationaal Netwerk Brede Welvaart lanceert praktijkboek Van meer waarde

Brede welvaart wordt door bestuurlijk Nederland gezien als de belofte van waarde(n)vol, integraal, meerjarig beleid, gestuurd vanuit wat mensen belangrijk vinden. Wat dat in praktische zin betekent is echter een zoektocht. De afgelopen twee jaar hebben pioniers van regio en Rijk aan de hand van regionale casussen de eerste vertaling van brede welvaart naar beleid gemaakt. De ervaringen en lessen zijn gebundeld in het boek ‘Van meer waarde’. In dit boek wordt de toepassing van brede welvaart geconcretiseerd aan de hand van het beleidsproces, van voorbereiding tot monitoring. De praktijk wijst uit dat brede welvaart in alle fasen om verandering vraagt. Daarvoor stellen de schrijvers vier manieren voor: anders kijken, anders kiezen, anders werken en anders leren.

Zo verruimt brede welvaart de beleidsmatige blik: wat is nodig voor economisch vitale, ecologische weerbare én sociaal verbonden (toekomstige) regio’s? Het betekent ook scherp kiezen. Niet alles kan altijd en overal, wat dwingt tot keuzes over de wenselijke afruil en synergie tussen thema’s. Sturen op brede welvaart vraagt daarmee om een verandering van de huidige werkcultuur en -structuur. Dat betekent proberen, vallen, opstaan en weer doorgaan – ofwel permanent leren. In het boek wordt aan de hand van een vijftiental stellingen richting gegeven aan het creëren van meer waarde met brede welvaart.

Van ambitie naar actie

De afgelopen jaren verlangt de stapeling van verschillende maatschappelijke vraagstukken, bijvoorbeeld rondom energie, natuur of leefbaarheid, om een samenhangende, brede blik. Brede welvaart biedt een denk- en doekader om dit in de regionale (beleids)praktijk vorm te geven. Hierin staat de kwaliteit van leven centraal, in plaats van eendimensionale, economische waarden. Het belang en de belofte van brede welvaart is ondertussen bestuurlijk omarmd: het is een weg naar integraal langetermijnbeleid, gegrond vanuit de behoeften van burgers. Maar hoe pas je zo’n nieuw perspectief in de praktijk toe?

Pioniers van het Nationaal Netwerk Brede Welvaart hebben de eerste stappen gezet van ambitie naar actie. Aan de hand van concrete casussen – zoals het aanleggen van een nieuwe spoorlijn of het meenemen van toekomstige generaties in besluitvorming over een natuurgebied – is binnen vijf Communities of Practice geleerd over de toepassing van brede welvaart. ‘De regio’ is hierin de rode draad: daar speelt het dagelijks leven van mensen zich af en komen de abstracte maatschappelijke opgaven tot uitvoering. Het praktijkboek Van meer waarde is een bundeling van de lessen uit de brede welvaartspraktijk.

Nationaal Netwerk Brede Welvaart

Het praktijkboek is het resultaat van het tweejarig Kennis- en Leerprogramma ‘Brede welvaart in beleid’ van het Nationaal Netwerk Brede Welvaart. Dit netwerk is een initiatief van zes regionale planbureaus (Het PON & Telos, Fries Sociaal Planbureau, Sociaal Planbureau Groningen, Trendbureau Drenthe, HZ Kenniscentrum Zeeuwse Samenleving en NEIMED) en vijf Rijksdepartementen (Ministerie LVVN, BZK, IenW en EZ) om de toepasbaarheid van brede welvaart in de (de)centrale beleidspraktijk te bevorderen.

Op 16 april vond de officiële publicatie van het boek plaats en daarmee de afronding van het eerste leerprogramma. De eerste stap naar het praktiseren van brede welvaart is gezet, maar de zoektocht is nog niet afgerond. Samen blijven Rijk en regio zich met het Nationaal Netwerk inzetten voor de toepasbaarheid van brede welvaart in de beleidspraktijk. In welke vorm staat nog niet vast, maar de ambitie blijft staan: samenwerken aan brede welvaart voor economisch vitale, sociaal verbonden en ecologisch verantwoorde regio’s.