‘Hoe kunnen jongeren het beste samenwerken, elkaar inspireren door ideeën uit te wisselen en in co-creatie samenwerken om migratie te voorkomen?’
Deze vraag stond centraal in de dialoogopdracht die ik samen met een zestal andere jongeren probeerde te beantwoorden. In eerste instantie dacht ik; lastig, dit zijn grote vragen! Maar naarmate ons gesprek vorderde wist ik beter wat met de vraag werd bedoeld, en kwamen we tot interessante, creatieve ideeën en liefdevolle dromen over samen leven.
Op donderdag 13 september bezocht ik de ‘Dialogue for Inclusion’ in Eindhoven. Deze dag was onderdeel van een drie-daagse conferentie georganiseerd door OneWorldCitizens en partners. OneWorldCitizens is een internationaal netwerk voor en door jongeren. De organisatie brengt jongeren bij elkaar om innovatieve ideeën en oplossingen te creëren voor maatschappelijke opgaven en deze te delen binnen hun community. Ze proberen hiermee bij te dragen aan sociale inclusie en duurzame ontwikkeling wereldwijd.
Met het oog op sociale inclusie, een samenleving waarin iedereen kan meedoen, stonden twee onderwerpen deze dag centraal; betere integratie en het voorkomen van migratie. Tijdens de conferentie kwamen zo’n 100 jongeren uit zeven verschillende landen bijeen om elkaar te inspireren, verhalen te delen, met elkaar in gesprek te gaan en samen te werken. Een groot deel van deze jongeren is zelf migrant, vluchteling of asielzoeker en vanwege uiteenlopende redenen naar een ander land (moeten) verhuizen. Samen met Eindhovense studenten en beleidsmakers gingen we in gesprek.
De dag startte met een aangrijpend verhaal van een jonge vrouw die naar Nederland kwam als vluchteling en in een paar jaar tijd meer van Nederland heeft gezien dan ik zelf heb gezien. Ze werd van het kastje naar de muur gestuurd, moest om de haverklap van plaats naar plaats verhuizen en leefde lange tijd een zeer onzeker bestaan. Dit verhaal en andere persoonlijke verhalen die tijdens de dialogen naar voren kwamen hebben een indruk op mij achtergelaten. Wanneer je, zoals ik, een fijne jeugd zonder zorgen hebt gehad en bent opgegroeid in een veilige omgeving, is het lastig om je daadwerkelijk voor te stellen hoe het is om bijvoorbeeld te moeten vluchten uit je vertrouwde omgeving.
De dag stond in het teken van ontmoeting, het delen van verhalen en samen nadenken over mogelijke obstakels en oplossingen voor betere integratie en het voorkomen van migratie. Interessant om te merken dat een groep met zulke diverse achtergronden al snel een gemeenschappelijke taal spreekt. Het groepje waarmee ik de dialoog voerde bestond dan ook uit een gevarieerd gezelschap. Onder andere een jongen uit Angola die gevlucht is vanwege oorlog en een meisje uit Istanbul dat nu in Nederlands woont en op zoek is naar beter werk en betere leefomstandigheden.
We startten vanuit problemen die we in de wereld zagen zoals armoede, ongelijkheid en corruptie. Daarna mochten we dromen en oplossingen bedenken. Bij die dromen was alles mogelijk, niks was te gek om op te schrijven. Mooi om te zien dat de dromen die we hadden eigenlijk had precies een wereld omschrijven waarin de genoemde problemen niet voorkwamen. Zoals een veilige plek, een plek waar je je welkom voelt. Een dak boven ieders hoofd, voldoende geld hebben om te kunnen eten en een zeker bestaan op te bouwen. Daarnaast werden de vrijheid om te kunnen studeren en een beroep uit te oefenen waar je zelf achter staat genoemd. In een ideale wereld zou er wereldvrede zijn, zouden mensen respect hebben voor elkaar en is er tolerantie.
Hoe migranten en vluchtelingen beter kunnen integreren kwam als onderwerp in de gesprekken minder aan bod. Ik en mijn gesprekspartners realiseerden ons dat er pas ruimte is om over integratie na te denken wanneer zorgen over of je morgen nog veilig bent en mag blijven op de plek waar je nu bent weg zijn. Dan helpt het om activiteiten te ondernemen, anderen te ontmoeten en vrijwilligerswerk te doen. Op deze dag werden bijzondere initiatieven getoond die jongeren helpen met integreren op een creatieve manier. Zo aten we tijdens de pauze een cakeje van ‘Trash’ure taarten’. Een initiatief dat werk creëert voor nieuwe migranten en tegelijkertijd voedselverspilling tegengaat door taarten te bakken met producten die anders weggegooid zouden worden. Een groep Zweedse jongeren met een migratieachtergrond liet trots een presentatie zien over hoe zij oudere digibeten leerden om met een computer om te gaan. Op die manier leerden zij zelf de Zweedse taal beter spreken, zorgden ze ervoor dat deze oudere minder eenzaam waren en leerden ze hen tegelijkertijd kennismaken met de digitale wereld. Twee inspirerende initiatieven die zelf verbinding hebben gezocht tussen betere integratie en duurzame ontwikkelingen.