Om de doelen van het klimaatakkoord van Parijs te halen hebben de EU-lidstaten met elkaar afgesproken dat de EU in 2030 minimaal 55% minder broeikasgassen moet uitstoten dan in 1990 en in 2050 wil de Europese Unie klimaatneutraal zijn. Dat betekent dat er netto geen broeikasgassen meer worden uitgestoten. Financiële instellingen hebben een verantwoordelijkheid in deze klimaatuitdaging.
Door hun investeringen en leningen helpen zij organisaties met activiteiten die wel of juist niet bijdragen aan het behalen van de doelstellingen van het klimaatakkoord. Na de klimaatconferentie van Parijs in 2015 hebben elf Nederlandse financiële instellingen – onder leiding van ASN Bank – PCAF in het leven geroepen. PCAF staat voor Partnership for Carbon Accounting Financials. PCAF richt zich op de ontwikkeling van een uniforme methodologie voor het meten van de CO2-voetafdruk van de leningen en investeringen van banken. Wereldwijd sluiten financiële instellingen zich hierbij aan en meten jaarlijks de broeikasgasemissies die voortvloeien uit hun leningen en investeringen en maken deze vervolgens openbaar.
Het meten en openbaar maken van de uitstoot van broeikasgassen vormt de basis voor het creëren van transparantie en het afleggen van verantwoording. Maar PCAF gaat niet over het meten van broeikasgasemissies alléén; het gaat ook over het identificeren en vaststellen van reductiedoelstellingen voor de CO2-voetafdruk en het daadwerkelijk nemen van maatregelen om de CO2-voetafdruk te reduceren. In het Klimaatcommitment Financiële sector (2019) is afgesproken dat elke bank die zich aan PCAF heeft gecommitteerd ook een actieplan opstelt waarin zij hun reductiedoelstellingen vastleggen. De eerste versie hiervan hebben de banken in 2022 afgerond en met de acties die nodig zijn voor het halen van de reductiedoelstellingen zijn ze gestart.
BNG Bank en NWB Bank
Sinds 2019 berekenen we jaarlijks de CO2-voetafdruk van de kredietportefeuille van de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG Bank) en de Nederlandse Waterschapsbank (NWB Bank); twee banken van en voor de publieke sector, die streven naar maatschappelijke impact. Vergelijkbaarheid en transparantie over de CO2-voetafdruk vereisen dat financiële instellingen dezelfde richtlijnen en meetmethode gebruiken en dat ze hun CO2-voetafdruk op dezelfde wijze publiceren. PCAF is hiervoor een belangrijke richtlijn, maar deze methode is nog niet in beton gegoten. Het optimaliseren van de meetmethode is een continu proces, waaraan ook Het PON & Telos bijdraagt.
Voor rapportagejaar 2023 hebben we voor de NWB Bank en de BNG Bank vrijwel voor de gehele kredietportefeuille de CO2-voetafdruk kunnen berekenen: voor de NWB Bank was dit 91,9% en voor de BNG Bank 90,0%. De leningen van deze twee banken zijn verdeeld over instellingen in verschillende sectoren – zoals gemeenten, provincies, woningcorporaties, zorginstellingen, waterschappen en waterleidingbedrijven.
Resultaten
De resultaten van de BNG Bank en de NWB Bank van het jaar 2023 laten zien dat de absolute CO2-voetafdruk van beide banken is gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar – ondanks een toename van hun kredietportefeuille. Dit resulteerde in een daling van de relatieve CO2-voetafdruk per miljoen euro.
Nu de banken actief aan de slag zijn met de strategieën om broeikasgasemissies te reduceren op basis van het klimaatactieplan, verwachten we de komende jaren een sterkere daling van de CO2-voetafdruk te zien. Het PON & Telos zet zich daar graag voor in en onderzoekt o.a. samen met de banken hoe we de gehanteerde meetmethode verder kunnen optimaliseren en hoe we meer klanten kunnen opnemen in de CO2-voetafdruk, zodat de berekende CO2-voetafdruk steeds completer en nauwkeurig wordt.
Voor de banken is het komende jaar een belangrijk speerpunt dat de CO2-voetafdruk een 100% dekkingsgraad heeft, zodat ze echt kunnen koersen naar netto geen uitstoot van broeikasgassen in 2050.
 |
 |
Publicaties 2023
Voor beide banken maakten we in 2023 een uitgebreide rapportage:
Het PON & Telos. Onderzoekt, analyseert, duidt en verbindt