In Nederland groeit de politieke en maatschappelijke onrust over de ongelijkheid tussen groepen mensen. De kloof tussen kansarm en kansrijk zou toenemen. Vaak wordt dan gesproken over verschillen tussen mensen op basis van individuele kenmerken zoals opleiding, inkomen en/of culturele achtergrond. De mensen die minder goed af zijn, zijn dat vaak op meerdere van deze kenmerken. Dat heeft te maken met het feit dat veel problemen van relatieve achterstelling een aantal sterke gemeenschappelijke oorzaken hebben. Wie lager opgeleid is en minder inkomen heeft, worstelt meestal ook met problemen op de arbeids- en woningmarkt en ontwikkelt door stress, onrust en slecht eetgedrag ook gezondheidsproblemen.
Meervoudige Achterstandsindex of MDI (Multi Deprivation Index)
Hoewel deze individuele kenmerken bepalend zijn voor de voorspoed en kansen van mensen, groeit ook het besef dat de plek waar ze zich bevinden ertoe doet. Anders gezegd: het maakt uit of je geboren en getogen bent in Amsterdam of in Appelscha, in Rotterdam-Kralingen of in Rotterdam-Zuid. Ongelijkheid tussen (groepen) mensen vertaalt zich ook ruimtelijk, en leidt tot problematische processen van segregatie en een stapeling van achterstanden. Om daar beter zicht op te krijgen heeft Het PON & Telos een Meervoudige Achterstandsindex of MDI (Multi Deprivation Index) ontwikkeld. Achterstand wordt daarbij niet enkel opgevat als armoede, maar geïnterpreteerd als een breder gebrek aan middelen én kansen van mensen. Met het instrument kan de concentratie van achterstanden op verschillende ruimtelijke schaalniveaus (wijk, gemeente, regio) in kaart worden gebracht.
De MDI biedt een ruimtelijke blik op de concentratie en spreiding van achterstanden. Ze toont ‘werelden van verschil’ tussen en binnen regio’s in Nederland. Achterstanden concentreren zich vooral in de grote steden, en in enkele krimpregio’s aan de randen van het land. In het (rijks)beleid voor wijken en brede welvaart van regio’s dat op dit moment wordt ontwikkeld, kan de gebiedsgerichte aandacht voor kansengelijkheid verder worden vergroot. Bij de uitwerking van dat beleid kan de feitenrijke basis van MDI helpen om keuzes te maken, bijvoorbeeld in de selectie van gebieden.
Het PON & Telos. Onderzoekt, analyseert, duidt en verbindt