In de klimaatdiscussie buitelen de meningen nog steeds over elkaar. De klimaatwet die gisteren is gepresenteerd, stelt de doelen vanuit een gedeeld urgentiegevoel scherp. “We moeten nu aan de slag voor de toekomst”. Anderen vinden het niet scherp genoeg. Het is “te laat”, “niet concreet…”, “de wet schuift de problemen op de lange baan”. En een enkeling vindt het eigenlijk nog steeds allemaal niet nodig.
Los van feitelijke onderbouwingen van waar we nu echt staan, is de veronderstelling steeds dat we – collectief – pijn gaan lijden. Altijd de vraag: wie is dat collectief? Maar een andere vraag die me bezighoudt is: is er eigenlijk wel per se sprake van pijn? Is het wenkend perspectief eigenlijk niet heel mooi?
De afgelopen weken zijn we – samen met de collega’s van BrabantAdvies en Telos – druk bezig geweest met het opschrijven van de belangrijkste opgaven voor Brabant: ‘Expeditiegids Brabant’. We willen ruim voor de provinciale verkiezingen, partijen inspireren met cijfers en perspectieven voor Brabant. Uiteraard hebben we het dan ook over de grote transities ten aanzien van circulair en klimaatbestendig, mobiel en verbonden, concurrerend, gezond en samenlevend en (be)sturend Brabant. Opgaven die samenhangen en juist als je ze samen oppakt kansen bieden.
Een samenleving waarin scheidslijnen verdunnen en spanningen kleiner worden.
Misschien kunnen we wel toegroeien naar een samenleving waarin we weer meer samenleven met de natuur. Waarin scheidslijnen verdunnen en spanningen kleiner worden. Waar we – allemaal – gezonder en fijner kunnen leven. Zo moeilijk kan dat toch niet zijn.
Natuurlijk regeren belangen. Want wie betaalt de rekening van bijvoorbeeld de energietransitie? Maar als we het over de rekening hebben, moeten we het dan alleen over de kosten hebben, of ook over de inkomsten? Wie betaalt of verdient? En wat betalen of verdienen we eigenlijk? Geld? Of moeten we hier niet juist naar kijken in termen van een breder welvaartsbegrip?
Mooie vragen voor de zomer. De scenario-analyse van Brabant (Hocks e.a., 2016), geeft in ieder geval aan dat ‘2050 energieneutraal’ alleen haalbaar is als alle zeilen worden bijgezet en de uitvoering versneld zal worden. Te laat of op tijd? Gewoon opschieten. Dan kun je nooit mis zijn.
Fijne zomer, Patrick Vermeulen
Het PON & Telos. Onderzoekt, analyseert, duidt en verbindt