Vannacht kon ik niet goed in slaap komen. Ik maakte me zorgen om Matty, één van mijn Pokémonvrienden. Zij was die avond ineens uit alle appgroepen verdwenen. Ik zag het pas laat, nadat ik van een vergadering was thuisgekomen. Ik maakte me zorgen: zij had een burn-out en ik was er niet zeker van of dit een goed teken was. Mijn online spel veroorzaakt echte emoties. Vanochtend een cryptisch bericht van een van de appgroepbeheerders dat Matty wat persoonlijke tijd nodig had. Ik voelde een soort opluchting dat ze blijkbaar toch nog met iemand van de community contact had gehad.
Want hoe werkt samenleven in een online community? Hoe gaat dat qua bonding en bridging? Is het mogelijk verschillen tussen groepen mensen te overbruggen in een spel? En wat doet de community met de veerkracht van deelnemers? Als medewerker bij het PON houden dit soort vragen me bezig.
Sinds ongeveer twee jaar ben ik actief aan het jagen op Pokémon. Dit is een virtueel spel op de mobiele telefoon. Het spel activeert mensen eropuit te gaan in de eigen buurt of juist daarbuiten. Bijzondere plekken zoals kunstwerken, monumentale gebouwen of natuurgebieden spelen een rol in het spel. Al wandelend en soms fietsend, voornamelijk met mijn zus, kwam ik op plekken in mijn leefomgeving waar ik nog nooit geweest ben.
Het afgelopen jaar is er in het echte leven een community ontstaan: je hebt elkaar als Pokémonspelers hard nodig om specifieke Pokémon te verkrijgen. Mijn zus en ik, vijftigers, spraken enkele voor ons onbekende jongemannen op straat aan, hiermee geheel buiten onze comfortzone tredend. Zij konden ervoor zorgen dat we bij de lokale PoGo Community konden aansluiten. Voor dat we het wisten hadden we onze mobiele nummers gegeven en zaten we erbij. Naast de lokale PoGoappgroep is er ook een voor team Geel, waarbij wij horen.
Het is een avontuur bij deze communities te gaan horen. De diversiteit aan deelnemers is namelijk ongekend groot: jong en oud, verschillende opleidingsniveaus, achtergronden, dagelijkse bezigheden en culturen. Gevoel voor humor wordt dan ook niet meteen gedeeld en is kwetsbaar. Mensen die in het maatschappelijk leven wat meer aan de kant staan kunnen in deze community toonaangevend zijn. Naarmate de community groeide gebeurde er van alles in de appgroepen en in de echte ontmoetingen. De emoties zijn echt, het spel is virtueel. Dus er wordt met blijdschap of jaloezie gereageerd op bijzondere Pokémon. En sterk meegeleefd met een plotselinge ziekenhuisopname van een PoGolid.
Het is een avontuur bij deze communities te horen
Maar er zijn ook pestgedrag en gezeur of gescheld in de online communities en verdachtmakingen en valsspelen in het echt. In- en uitsluitingsprocessen tussen mensen en groepen zijn, net als in de gewone samenleving, aan de orde van de dag. Want het spel kent regels, en wij mensen maken daar eigen interpretaties van al naar gelang interesse, karakter en normen en waarden.
Dus er kwamen er community-regels en de beheerders, die vooral goed in de ict-kant van communitybuilding waren en buitengewoon ervaren en gedreven in het spel, werden ineens in de rol van handhavers geduwd. Die pet paste niet iedereen, dus sommigen bedankten voor de eer. De regels gaan vooral over de online omgang met elkaar in de appgroep en diverse normen en waarden in het spelen van het spel, zijn vastgelegd.
Maar ook in real life ontstaan weer groepjes en subgroepjes, roddels en conflicten. Inmiddels is een notoire spelregelovertreder verbannen uit de community, wordt er neergekeken op mensen die per computer de regels overtreden, is een persoon bij de politie gemeld en zijn er mensen om persoonlijke redenen uit de community vertrokken. Maar het was toch een spelletje?
Waar ik in het begin van de community me vaak wat schuchter tussen de mensen van allerlei soorten en maten bewoog, ken ik er nu steeds meer en ontstaan er ook Pokévriendschappen. Al wandelend, fietsend of wachtend bij een Pokégym krijg ik steeds meer contact. Tegelijkertijd is de binding los; iedereen chipt in of uit naar gelang tijd en zin in het spel beschikbaar is. Soms zie je elkaar dagelijks. Toch blijf je een randfiguur in elkaars bestaan. Vandaar mijn getob over Matty; ik weet niet eens waar ze woont…
Qua bonding gaat het goed met de community: er zijn eventdagen en je herkent steeds meer mensen in de stad en je leert van de verscheidenheid aan spelers. Het bridgen, het overbruggen van tegenstellingen, blijkt veel moeilijker. Online en in het echt.
Het PON & Telos. Onderzoekt, analyseert, duidt en verbindt