Veerkracht

We leven in een bijzondere tijd. De veerkracht van de samenleving wordt door de coronacrisis flink op de proef gesteld. Maar ook bijvoorbeeld de stikstofcrisis en de energietransitie doen een beroep op de veerkracht van mensen en gemeenschappen. Kennis over de – veranderende – veerkracht van de samenleving helpt bestuurders en beleidsmakers om de dynamiek in de samenleving te begrijpen en stelt hen in staat om bij te sturen op bepaalde onderdelen.

 

Al jarenlang is veerkracht een relevant onderzoeksvraagstuk binnen onze organisatie. Om veerkracht te begrijpen en tastbaar te maken, hebben we de Veerkrachtmonitor én een concrete aanpak, de Veerkrachtdialoog, ontwikkeld. Twee instrumenten die effectief worden ingezet door provincies en gemeenten, maar ook door uitvoeringsinstellingen en bijvoorbeeld bibliotheken.

 

Onderzoek naar veerkracht én actiebereidheid

De monitor laat zien hoe de verschillende verschillende aspecten van veerkracht (redzaamheid, persoonlijke hulpbronnen, sociale hulpbronnen en omgevingshulpbronnen) zich afzonderlijk én in onderlinge samenhang ontwikkelen. Daarnaast kijken we ook naar actiebereidheid. Vaak wordt er verondersteld dat veerkrachtige burgers voorop zullen lopen in de transitie naar een duurzamere samenleving en dat ze overheden kunnen helpen om hun doelen te behalen. Echter, veerkracht alléén is niet voldoende. Mensen moeten ook een bepaald belang of een bepaalde noodzaak voelen om zich ergens voor in te zetten. Het is zelfs zo dat veerkrachtige mensen die het niet eens zijn met de visie of het beleid van de overheid zich hier eerder tegen zullen verzetten door gebruik te maken van hun zelforganiserend vermogen en hun mondigheid. Het is daarom belangrijk om, naast de veerkracht, ook inzicht te krijgen in de actiebereidheid van mensen ten aanzien van de maatschappelijke opgaven waar we als samenleving voor staan. Denk daarbij aan thema’s als wateroverlast en verdroging, het voedselsysteem, de energietransitie, biodiversiteit, mobiliteit en circulariteit.

 

De Veerkrachtdialoog

De Veerkrachtdialoog helpt professionals én bewoners bij de verkenning van integrale maatschappelijke opgaven. Ze moeten het immers samen doen. Ook leidt de methode tot bewustwording. Over wat sociale veerkracht is, hoe het werkt en hoe dat uitpakt voor specifieke groepen of plekken. De dialoog geeft grip op waarden, motieven en verwachtingen en heeft als uiteindelijk doel om handelingsperspectieven te creëren. Zodat betrokkenen zelf met de resultaten aan de slag kunnen.

dr. Mariëlle Blanken
Senior adviseur-onderzoeker
Wil je meer informatie over Veerkracht?
Neem contact op met Mariëlle Blanken
m.blanken@hetpon-telos.nl 06 30 03 89 70